Ислам дінінің негізі үшеу: Ілім, амал және ықылас. Ілім – иман, фиқһ және ахлақ білімдері. Бұлар Әһли сүннет ғалымдарының кітаптарынан үйреніледі. Амал – осы білімдерге сай амалдар. Ықылас – ілім мен амалдың Аллаһ разылығы үшін, яғни Аллаһу та’аланың сүйіспеншілігіне қол жеткізу үшін иемденуі. Осы үш негізді иемденген мұсылманға «Ислам ғалымы» және «Шынайы мұсылман» делінеді. Бұл үш негіздің бірі кем болып, Әһли сүннет ғалымдарының кітаптарына сай келмейтін кітаптар, жазбалар мен сөздерді жайып, өзін Ислам ғалымы ретінде көрсеткен адам «жаман дін адамы» және «Зындық» деп аталады. Мысалы, діни білімі көп болса, барлық ғибадаттарды орындаса, бірақ ықыласы жоқ болса, яғни бұларды мал-мүлікке, абыройға, атақ-даңққа қол жеткізу сияқты дүниелік нәрсе үшін жасаса, ол адам шынайы мұсылман емес.

Насихаттардың біріншісі – Әһли сүннет ғалымдарының кітаптарында көрсетілгені бойынша ақиданы (сенімді) түзету. Өйткені, тозақтан құтылатын тек қана осы жол. Аллаһу та’ала осы ұлы адамдардың еңбектеріне мол марапатын берсін! Төрт мазһабтың ижтиһад дәрежесіне көтерілген ғұламалар және олар жетілдірген ғалымдар «Әһли сүннет» ғалымы деп аталады. Сенімді (иманды) түзеткеннен кейін фиқһ ілімі білдірген ғибадаттарды орындау, яғни діннің әмірлерін орындап, тыйым салған нәрселерінен сақтану қажет. Ахлақты түзету және бір-бірімізді жақсы көру үшін бес уақыт намазды ерінбей, немқұрайлы қарамай, шарттарына және тадили әрканға мән беріп оқу керек. Нисап мөлшеріндей мал-мүлкі және ақшасы бар адам зекет беруі керек. Имам Ағзам: «Әйелдер әшекей ретінде қолданатын алтын мен күмістің де зекетін беруі керек» деген.

Өзіне және халқына пайдалы болу үшін шынайы мұсылман болу керек. Шынайы мұсылмандық құр сөзбен болмайды. Шынайы мұсылман болу үшін қымбат өмірді қажетсіз мубах нәрселерге де жұмсамау керек. Өмірді хараммен өткізбеу керек. Өлең айтумен, музыкамен, сазды аспаптармен айналыспай, олардың нәпіске беретін ләззаттарына алданбау керек. Бұлар бал қосылған, шекермен қапталған у сияқты.

«Ғайбат» етпеу керек. Ғайбат айту харам болып табылады. [Ғайбат – мұсылман немесе зимми адамның жасырын бір кемшілігін оның артынан айту деген сөз.  Кәпірлер мен бидғатшылардың, мазһабсыздар мен ашықтан-ашық күнә істейтіндердің, зұлымдық жасайтындардың, сауда-саттықта алдайтындардың осы жамандықтарын ескертіп, олардың жамандықтарынан сақтануына себепші болу және мұсылмандық туралы қате сөздер айтатындардың, жазатындардың осы жалаларын баршаға айту керек. Бұларды айту ғайбат болмайды. (Рәддул мухтар: 5-263).]

«Нәмимә» жасамау, яғни мұсылмандар арасында сөз тасымау керек. Осы екі күнәні істеген адамдардың түрлі азапқа тартылатындығы білдірілген. Өтірік айту мен жала жабу да харам, олардан сақтану қажет. Бұл екі жаман іс барлық дінде де харам еді. Жазалары өте ауыр. Мұсылмандардың кемшіліктерін жабу, жасырын күнәларын жария етпеу және міндерін кешіру өте үлкен сауап. Кішілерге, қол астындағыларға [жұбайына, бала-шағаға, шәкірттерге, әскерге, жұмысшыларға], кедейлерге мейірімділік көрсету керек. Міндерін бетіне баспаған жөн. Болмашы себептермен оларды ренжітпеу, ұрспау және ұрмау керек. Ешкімнің дініне, малына, жанына, намысына, абыройына тиіспеу керек, адамдардың және үкіметтің алдындағы борышты өтеу қажет. Пара беру де, алу да харам. Алайда залымның зұлымдығынан құтылу үшін, қорқытқан кезде беру параға жатпайды. Бірақ, мұны алу да харам болады. Әркім өз кемшіліктерін көріп, Аллаһу та’аланың алдындағы кінәсін ойлауы тиіс. Аллаһу та’аланың жазалауға асықпайтынын, ризығын үзбейтінін білу керек. Ата-ананың, үкіметтің дінге сай бұйрықтарына бағыну керек, дінге қайшы болғандарына қарсы келмей, бүліктің шығуына себеп болмау керек. Шынайы мұсылман осындай болады. [«Мәктубат-и Масумийа» 2-том, 123-хатқа қараңыз!]

Сенімді түзеткеннен және фиқһтың бұйрықтарын орындағаннан кейін барлық уақытты Аллаһу та’аланы зікір етумен өткізу керек. Көңілді тазалау үшін ғұламалар көрсеткеніндей зікір ету керек. Зікір етуге, яғни көңілдің Аллаһу та’аланы ойлауына кедергі болатын барлық нәрсені өзіне дұшпан деп білу тиіс. Адам Исламға қаншалықты берілсе, Оны еске алудың ләззаты соншалықты артады. Исламға бағынуда немқұрайлылық, жалқаулық артатын болса, ол ләззаты да азаяды, қалмайтын болады, көңіл қарайып, тазалығы азаяды. Зікірдің түрлері көп. Ең пайдалысы «Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар. Лә илаһә иллаллаһу Уаллаһу әкбар. Аллаһу әкбар уә лиллаһил хамд». Бұған «Тәшриқ тәкбірі» делінеді. Көңілді тазалау үшін мұны көп оқу керек.

Мұсылман әйелдер мен еркектердің әурет жерлері ашық түрде көшеге шығулары, доп ойнаулары, суда жүзулері харам. Өзгелердің әурет жерлеріне қарау да харам. Әурет жерлері ашық адамдар жиналған жерге «фисқ жиыны» делінеді. Ұлдар мен қыздардың бір жерге жиналып уаықт өткізуі фисқ жиыны болып табылады. [Ислам ахлақы 311-330 беттер.] Харам істеп жатқан кезде намаз уақыттары да өтіп кетсе, тағы бөлек күнә және күпір болады. Сазды аспаптардың кез келген түрін шалу және Құран кәрімді, мәулітті, азанды тәғаннимен (әуендетіп) оқу харам болып табылады. Бұларды сазды асбаппен, мысалы микрофонмен оқу да харам. Тәғанни дегеніміз – әріптерді созып, сөздерді бұзу. Уаххабилер «Пайғамбар өлген, естімейді. Аллаһтан басқасын мадақтау ширк болады» деп мәуліт оқуға қарсы шығады. Олардың бұл сенімдері күпірге жатады. Микрофон қолдану телефон қолдану сияқты. Айту харам болған сөздерді репродуктордан тыңдау жаиз (рұқсат) емес. Ғылымда, өнерде, саудада, дін, көркем ахлақ және соғыс-қорғаныс жүйесінде микрофон қолдану жаиз. Дін мен ахлақты бұзатын қате, ойдан шығарылған хабарларды тыңдау және азанды, намазды микрофон арқылы жеткізу, бұларды репродуктордан тыңдау жаиз емес. Мұнарадағы репродуктордан шығатын дауыс муәззиннің (азаншының) өз дауысы емес. Ол адамның дауысына ұқсайтын аспаптың дыбысы. Бұл дыбысты естігенде «Азан оқылып жатыр» деп ойламау керек, «Намаз уақыты кіріпті» деп ойлау керек. Өйткені репродуктордан шыққан дыбыс шынайы азан емес. Тек азанға ұқсайтын бір дыбыс.

Хадис шәрифтерде былай делінген: «Қиямет жақындағанда Құран кәрім мизмардан оқылады», «Бір заман келеді, Құран кәрім мизмарлардан оқылатын болады. Аллаһ үшін емес, мақтану және өз рахаты үшін оқылады», «Құран оқитын көптеген адамдар бар, Құран кәрім оларға лағнет етеді», «Бір заман келеді, мұсылмандардың ең сұмпайысы муәззиндер (азан айтушылар) болады» және «Бір заман келеді, Құран кәрім мизмарлардан оқылады. Аллаһу та’ала оларға лағнет етеді». Мизмар – сазды аспаптың барлық түрі деген сөз. Микрофон да мизмарға жатады. Муәззиндердің осы хадис шәрифтерді ескеріп, азанды әр түрлі аспаптар, микрофондар арқылы оқымауы керек. Кейбір дін надандары микрофонның пайдалы екенін, дауысты ұзаққа жеткізетінін айтуда. Пайғамбарымыз: «Ғибадаттарды менен және сахабаларымнан қалай көрген болсаңдар, солай орындаңдар! Ғибадаттарды өзгерткендерге «бидғатшы» делінеді. Бидғатшылар міндетті түрде тозаққа түседі. Олардың ешбір ғибадаттары қабыл болмайды» деген. "Ғибадаттарға пайдалы нәрселер қосып жатырмыз" деп айту дұрыс емес. Мұндай сөздер дін дұшпандарының өтіріктері болып табылады. Ғибадатта қандай-да бір өзгерістердің пайдалы болатынын немесе болмайтынын тек Ислам ғалымдары ғана анықтайды. Мұндай жетілген ғалымдарға «Мужтәһид» делінеді. Мужтәһидтер дінде өздігінше өзгеріс жасамайды. Қосылатын нәрсенің, өзгерістің бидғат болатынын немесе болмайтынын анықтап алады. Азанды «Мизмар» (аспаптар) арқылы оқуға ауызбірлігімен бидғат делінген. Адамдарды Аллаһу та’аланың разылығына, сүйіспеншілігіне қауыштыратын жол – адамның жүрегі (көңілі). Жүрек (көңіл) жаратылысында құтты бір таза айна сияқты. Ғибадаттар көңілдің тазалығын, жарқырауын арттырады. Күнәлар жүректі қарайтады. Махаббат жолымен келетін фәйздарды, нұрларды ала алмайтын болады. Салихтар осы жағдайды түсінеді, қайғырады. Ғибадаттардың көп болуын қалайды. Күніне бес рет намаз оқудан басқа тағы да көбірек намаз оқуды қалайды. Күнә істеу нәпіске жағымды, пайдалы келеді. Бүкіл бидғаттар, күнәлар Аллаһу та’аланың дұшпаны болған нәпісті азықтандырады, күшейтеді. Микрофон секілді аспаптар арқылы азан айту да осындай.

Балалардың ілім үйренетін қымбат уақыттары босқа кететін болса, мұсылман перзенттері сауатсыз қалып, дінсіз ұрпақтар жетіліп шығады. Дін адамдары бұл пәлекетке көз жұмса, үндемесе, күнәлары еселеніп жазылады. Халал-харамды үйренбеген, үйренсе де бұларға мән бермеген адам кәпір болады. Оның шіркеуге баратын, пұтқа, мүсіндерге табынатын кәпірлерден айырмашылығы қалмайды. Адамның ең үлкен дұшпаны – өзінің нәпсі. Нәпіс адамға үнемі зиянды нәрселерді жасатқысы келіп тұрады. Нәпістің қалауларына «шәһуат» делінеді. Нәпістің шәһуаттарын орындау оған жағымды келеді. Бұлардың қажет болғанын жасау күнә емес. Керегінен артығын жасау зиянды және күнә болады. Ислам дұшпандары мұсылман балаларының діни білімдерді үйренуіне кедергі болу үшін балалардың жалаңаш халде доп ойнауын «Спорт», «Дене шынықтыру» дегендей атаулар қойды. Ұятты жерлерін жұрттарға көрсету және басқардың ұят жерлеріне қарау нәпіске ұнағандықтан, шешініп алып ойналатын ойындар балалардың арасында тез тарауда. Мұсылман ата-ана балаларын жас жеткенде тезірек үйлендіруі керек. Қыздар мен балалар аралас шығатын серуендерге, әурет жерлері ашық күйде ойналатын ойындарға және оларды тамашалауға жібермеу керек. Дінін, иманын үйренуі үшін салих ұстаздарға жіберу керек. [Христиандардың бір-бірлеріне және яхудилерге, мұсылмандарға жасаған зұлымдықтарын, көрсеткен қорлықтарын және Құран кәрімге жапқан жалалары мен өтіріктерін білу үшін «Зия-ул-қулуб» кітабымызды, әсіресе 94-ші беттен бастап оқыңыз!]