Нәфси аммара (тәрбие көрмеген нәпіс)
Көңілге үнемі жамандықтарды әмір ететін бұл нәпістің бүкіл ойлағаны, қалағаны және армандағаны тек харамдармен макрухтар ғана. "Нәфси аммара ешкімнің әміріне мойынсұнбай, барлығына өзі бұйрық бергенді қалайды. Нәфси аммараны әлсірету және құтыруының алдын алу үшін дінге мойынсұнудан басқа амал жоқ." (Ахмед Фаруқи Серхенди) "Адамның бүкіл жамандықтары аммара нәпісте жиналған. Аммара нәпіс ешқашан жақсылық жасауды ойламайды, үнемі жамандық жасауды қалайды. Өзіне және басқаларға зиянды болған нәрселерді жақсы көреді. Адам дүниеде және ахиретте бақытқа қауышу үшін нәпсіне мойынсұнбауы керек, оны әлсіретіп, зияны тимейтіндей халге келтіріп тәрбиелеу керек." (Ахмед Фаруқи Серхенди) "Жаратылыстардың ішіндегі ең наданы – адамның нәпісі. Өйткені нәфси аммара өзіне дұшпандық етуде. Үнемі өзін құрдымға кетіретін нәрселерді қалауда. Қалаулары Аллаhу та’аланың тыйым салған нәрселері. Әрбір ісі иесіне және бүкіл жақсылықтардың иесі болған Аллаhу та’алаға қарсы шығуда. Әрқашан өзінің қас дұшпаны болған шайтанға мойынсұнуда." (Ахмед Фаруқи Серхенди) "Аммара (тәрбиесіз) нәпіс шәхуат пен ашуды асыра пайдаланатын болғандықтан оған мойынсұну адамға жағымды және ләззатты боп көрінеді.Исламға мойынсұну болса, бұл қалауларға тыйым салып, шектейтін болғандықтан адамдарға ауыр, қиын болып көрінеді. Сол себепті адамдар исламға мойынсұнбай, нәпсіне мойынсұнғысы келеді." (Абдулазиз Дәһләуи) "Адамдардың аммара нәпсі мансапқұмар, жоғарғы лауазымға, атаққа құмар келеді. Оның бар арманы бастық болу, барлық адамдардың өзіне бағынуын қалайды. Нәпістің бұл армандары құдай болу, барлығының өзіне табынғанын қалау болып табылады." (Имам Раббани) "Пайғамбарлардың жіберілу және кітаптардың түсірілу себебі - әрдайым нәфси аммараның қалауларын езу үшін. Өйткені нәфси аммара Аллаhу та’алаға дұшпандық етуде. Нәпістің қалауларын жою – тек шариғатқа сай өмір сүру арқылы жүзеге аспақ." (Ахмед Фаруқи Серхенди) |